Wat kan ik lenen?
Meer dan de helft van de Nederlanders heeft een eigen woning.
Naast het woonplezier leidt de aankoop van een eigen woning ook tot veel financieringsvragen. Welke hypotheeksoorten zijn er, welke rentevormen bestaan er en wat zijn zoal de fiscale gevolgen? In dit thema gaan we op al deze vragen in.
Als u een huis koopt krijgt u te maken met financiële instellingen, de notaris, de makelaar, de overheid, de fiscus en uiteraard heeft u ook met de verkoper van het huis te maken.
Vanaf 1 januari 2007 geldt in Nederland de Wet op het financieel toezicht (Wft). Deze wet bevat regels voor het aanbieden van, adviseren over en bemiddelen in financiële producten aan consumenten. Het doel van deze wet is -onder meer- de consument optimaal beschermen bij het afnemen van een financieel product. Hier valt een hypotheek ook onder. Hypotheekverstrekkers, maar ook andere aanbieders van financiële diensten, moeten voldoen aan eisen van bekwaamheid, betrouwbaarheid, en zorgvuldige behandeling van consumenten. Deze wet geldt altijd, ongeacht of u de hypotheek afsluit via een tussenpersoon, bij de bank of via internet.
Onderdeel van de Wet op het financieel toezicht is de verplichting voor een aanbieder om voor complexe financiële producten een financiële bijsluiter beschikbaar te stellen op zijn website. Per 1 januari 2018 is de financiële bijsluiter vervallen. Voor complexe beleggingsproducten of verzekeringsproducten met een beleggingscomponent is vanaf die datum het essentiële informatie document (EID) verplicht.
Uw inkomen
Sinds 2013 is hypotheekverstrekking gereguleerd via de Tijdelijke regeling hypothecair krediet. Dit is een nadere uitwerking van de Wet op het financieel toezicht. Het Ministerie van Financiën is verantwoordelijk voor de Tijdelijke Regeling. In de Tijdelijke Regeling spelen de tabellen van financieringslastpercentages een belangrijke rol. Het Nibud adviseert de Rijksoverheid over deze financieringslastnormen.
Om te bepalen wat u maximaal kunt lenen wordt het zogenaamde toetsinkomen bepaald.
Het toetsinkomen is de optelling van:
- bruto jaarsalaris;
- vakantietoeslag (of 100% van de waarde van vakantiebonnen);
- pensioen, AOW of VUT-uitkering;
- sociale uitkering;
- onregelmatigheidstoeslag (mits structureel, het bedrag over de laatste 12 maanden);
- vaste dertiende maand;
- provisie (mits structureel, het bedrag over de laatste 12 maanden);
- vaste eindejaarsuitkering;
- inkomen uit zelfstandig beroep of bedrijf (gemiddelde nettowinst van de laatste drie jaren tot maximaal de nettowinst van het laatste jaar);
- alimentatie ten gunste van de aanvrager (niet t.b.v. de kinderen);
- overwerk (mits structureel, het bedrag over de laatste 12 maanden).
Indien u inkomen geniet uit loondienst dan dient uit een zogenaamde werkgeversverklaring te blijken dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Indien er sprake is van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd dan dient uw werkgever te verklaren dat bij gelijkblijvend functioneren en ongewijzigde bedrijfsomstandigheden de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd t.z.t. zal worden omgezet in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd (de zogenaamde intentieverklaring).
Indien u als aanvrager binnen 10 jaar na de offertedatum de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt dan wordt bij het berekenen van de maximaal mogelijke hypotheek rekening gehouden met het te verwachten pensioeninkomen. U dient dan als aanvrager dit te verwachten inkomen aan te tonen d.m.v. pensioenopgaven.
Bij flexibele arbeidsrelaties, zoals uitzend-, oproep- en invalkrachten, en bij arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd zonder intentieverklaring, wordt uitgegaan van het gemiddelde inkomen van de afgelopen 3 kalenderjaren tot maximaal het inkomen in het laatste jaar. E.e.a. aan te tonen d.m.v. jaaropgaven. De Arbeidsmarktscan is bedoeld voor iedereen die de afgelopen drie jaar geen vast contract had. Uitzendkrachten moeten gebruik maken van de Perspectief Verklaring. Die is vergelijkbaar met de Arbeidsmarktscan maar werkt net iets anders.
Verschillen perspectiefverklaring en arbeidsmarktscan
Flexwerkers die al langer dan drie jaar werken kunnen ook op een andere manier in aanmerking komen voor een hypotheek.
Als u alimentatie verschuldigd bent aan uw ex-partner dan wordt dit bedrag in mindering gebracht op het toetsinkomen.
Als u overweegt om een huis te kopen, dan vraagt u zich allereerst af welk bedrag u maximaal zou kunnen lenen op basis van uw inkomen. Dit is te berekenen met behulp van een rekenmodule die u op bijna iedere internetsite van een financiële dienstverlener tegenkomt. Verschillen in het maximaal te verstrekken bedrag zijn nog steeds mogelijk.
Het onderpand
Naast de inkomenseis telt voor banken ook de ‘marktwaarde’ van de woning. De geldverstrekker bepaalt wat die marktwaarde precies is. Dat kan zijn:
•De koopprijs van de woning
•De koop-/aanneemsom, eventueel vermeerderd met grondprijs, bouwkosten, meerwerk, bouwrente en aansluiten nutsvoorzieningen
•De meest recente WOZ-waarde
•De getaxeerde waarde, eventueel na verbouw
Voor een bestaande woning mag u maximaal 100% van de marktwaarde lenen (eventueel na verbouwing) inclusief 2% overdrachtsbelasting. Voor een nieuwbouwwoning is dat maximaal 100% van het totaal van koop-/aanneemsom, bouwrente en meerwerk.
Als u uw huis energieneutraal wilt maken (nul-op-de-meter woning) mag u maximaal extra lenen. Voor een energiezuinig huis of voor energiebesparende maatregelen mag er meer geleend worden. Zie hieronder de regels die gelden in 2024.
Nationale Hypotheek Garantie (NHG)
Klik hier voor een filmpje over de voordelen Nationale Hypotheek Garantie.
Onder Nationale Hypotheek Garantie (NHG) gelden soms andere regels dan onder de Gedragscode Hypothecaire Financieringen (GHF). Uw geldverstrekker bepaalt in hoeverre zij de GHF- of NHG-regels volgt. De geldverstrekker bepaalt ook in hoeverre zij uitzonderingen binnen de GHF-regels toepast. In de praktijk gaan zij hier heel verschillend mee om.
Kwijtschelden restschuld bij (gedwongen) verkoop woning
U kunt in de situatie komen dat u de hypotheek zelf niet meer kunt betalen. Bijvoorbeeld als u arbeidsongeschikt wordt, gaat scheiden of uw partner overlijdt. Dit kan ertoe leiden dat u uw woning gedwongen moet verkopen. Wanneer de opbrengst onvoldoende is om uw hypotheekschuld af te lossen, betaalt de Stichting Waarborgfonds Eigen Woningen (de organisatie die de NHG uitvoert) uw restschuld aan de geldverstrekker. Als u aan de voorwaarden voldoet, wordt uw restschuld kwijtgescholden. U moet wel er aan meewerken om de schuld zo laag mogelijk te houden.
Finova bekijkt altijd of een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie tot de mogelijkheden behoort. Deze garantie zorgt voor extra zekerheid voor uzelf en voor de bank. Daardoor wordt u beloond met een lagere rente. NHG kent een aantal spelregels, samen nemen we ze door en kijken we of deze binnen uw wensen passen.
Wijzigingen in 2024 op een rijtje
In 2024 staan er enkele belangrijke wijzigingen op de planning wat betreft de hypotheekregels 2024 in Nederland. Hier volgt een overzicht van de meest opvallende veranderingen:
1. Maximale Hypotheekbedrag en Inkomen
De hypotheekregels 2024 geven aan dat, indien uw inkomen gelijk blijft aan dat van 2023, u in 2024 minder kunt lenen. Echter, als uw inkomen met 5,2% stijgt, zoals verwacht, dan zal het maximale hypotheekbedrag voor de meeste huishoudens stijgen. In 2024 krijgen alleenstaanden de mogelijkheid om €16.000 extra te lenen voor hun hypotheek, onafhankelijk van hun inkomen of leeftijd, wat een aanzienlijke uitbreiding van de leenmogelijkheden vertegenwoordigt.
2. Energielabel en Verduurzaming
In de vernieuwde hypotheekregelgeving van 2024 staat het energierendement van een huis centraal bij de vaststelling van de hoogte van het hypotheekbedrag dat je kunt lenen. Hoe hoger de energie-efficiëntie van de woning, des te ruimer het potentiële hypotheekbudget. Er zijn ook additionele financiële mogelijkheden voor het investeren in duurzaamheidsinitiatieven zoals woningisolatie en de installatie van zonnepanelen, wat zelfs kan resulteren in een vermindering van de hypotheekrente. Met ingang van 2024 wijzigen in Nederland de hypotheekvoorwaarden voor huizen die een energielabel hebben dat lager is dan E. Kopers kunnen meer financiële middelen beschikbaar krijgen bij de aanschaf van een energie-efficiënte woning. Dit is gebaseerd op het principe dat energiebewuste woningen leiden tot verminderde energiekosten, waardoor een hogere hypotheekverstrekking verantwoordelijk is. Hieronder een overzicht van de extra leenbedragen gerelateerd aan het energielabel van het huis:
• Voor energielabel E, F, G is er geen extra leenruimte.
• Bij woningen met energielabel C of D is dat €5.000 extra.
• Bij huizen met energielabel A of B €10.000 extra.
• Bezit de woning energielabel A+ tot en met A++, dan is er €20.000 extra beschikbaar.
• Een woning met energielabel A+++ geeft recht op €30.000 extra leenruimte.
• Bij een energielabel A++++ kan men €40.000 extra verwachten.
• En een huis met energielabel A++++ inclusief garantie biedt zelfs tot €50.000 extra financieringsopties.
Ook als u een woning met een ‘slechter” energielabel koopt, kunt u in 2024 een extra bedrag lenen. Dat bedrag moet u dan wel besteden aan de verduurzaming van uw huis. Het bedrag dat u extra kunt lenen is afhankelijk van het huidige energielabel. Voor een woning met energielabel A en B kunt u € 10.000,- extra lenen voor verduurzaming. Dit loopt op naar € 15.000,- voor huizen met label C of D en € 20.000,- voor de labels E, F en G. Heeft uw woning geen energielabel dan mag u maximaal € 10.000,- extra lenen voor verduurzaming.
3. Nationale Hypotheek Garantie (NHG)
Volgens de hypotheekregels 2024 stijgt de maximale koopsom voor een hypotheek met NHG van €405.000 naar €435.000 vanaf 1 januari 2024. Dit maakt het mogelijk om meer energiebesparende maatregelen te financieren in je hypotheek.
4. Studieschuld
De behandeling van studieschuld zal in 2024 veranderen. Hypotheekverstrekkers zullen niet langer kijken naar de oorspronkelijke hoogte van de studieschuld, maar naar het nog openstaande schuldbedrag.
5. Overdrachtsbelasting
In 2024 blijft het standaardpercentage voor overdrachtsbelasting in Nederland staan op 10,4%. Voor residentiële eigendommen geldt een verlaagd tarief van 2%. Daarnaast profiteren kopers in de leeftijdscategorie 18 tot 35 jaar die voor het eerst een huis kopen van een vrijstelling van overdrachtsbelasting, vastgesteld op 0%. Opmerkelijk voor het jaar 2024 is de stijging van de maximale woningwaarde voor deze startersvrijstelling, die verhoogd wordt van € 440.000 naar € 510.000. Om in aanmerking te komen voor deze aangepaste vrijstellingsgrens dient de eigendomsoverdracht na de 31 december 2023 te geschieden.
6. Maximale Aftrektarief
Het maximale tarief waartegen de hypotheekrente mag worden afgetrokken, wordt verlaagd tot 37,03% in 2024. Dit heeft vooral invloed op belastingplichtigen met een inkomen boven €75.624,-.
7. Inkomensgrens
De verlaging van het maximale aftrektarief leidt tot een hogere belastingbetaling voor personen met een inkomen boven €75.624,-.
Deze aanpassingen in de hypotheekregels 2024 zijn essentieel om rekening mee te houden bij het plannen van een hypotheek of woningaankoop in dat jaar.